Long time no writing

Twee maanden geleden schreef ik mijn laatste blog hier. Voor ik erg in had zijn er alweer twee maanden verstreken. Zonder dat er iets bijzonders in mijn leven heeft plaatsgevonden vond ik niet de tijd, noch prioriteit, om iets te schrijven. (Of te typen, wat jij wilt) Niet dat ik geen zin had, maar omdat ik andere prioriteiten had. Thuis, werk, studie. Het vergde allemaal even veel. Of eigenlijk nog steeds. Maar vandaag heb ik heel even een klein beetje tijd om mijn gedachten aan het wereldwijde web toe te vertrouwen. Want dat is wat het is, het bloggen.

Er zijn niet veel mensen die mijn stukjes lezen, en dat is prima. Ik schrijf omdat ik wil schrijven. Omdat ik moet schrijven. Omdat alles wat in mijn hoofd opgekropt zit er soms even uit moet. Omdat mijn handen als vanzelf over het toetsenbord glijden. De woorden komen vanzelf op het scherm, soms nog sneller dan dat ik heb bedacht waarover ik het nu ga hebben. Daarom gaat het meestal ook nergens over. Of wel ergens, maar zonder doel. Mijn stukjes hebben geen doel. Ik wil niemand iets duidelijk maken, iets meegeven of wat dan ook. Ik wil gewoon mijn verhaal even kwijt. Dat is het; niet meer en niet minder.

Waarom dan toch op het internet en niet thuis in een dagboekje? Tja. Omdat ik hier 100 jaar geleden (of nou ja oke, iets minder dan 100 jaar, zo oud ben ik nu ook weer niet) mee begonnen ben? Omdat ik de reacties die ik af en toe krijg wel leuk vind. Omdat het makkelijk terug te vinden is. Omdat ik het gewoon fijn vind om te typen.

Soms schrijf ik ook op papier hoor, zeker. Af en toe word ik bevangen door schrijfkriebels en als ik het mezelf toelaat kan ik van alles op het papier kalken. Heerlijk vind ik dat. Dat is en zal zo blijven. De droom van ooit een boek schrijven blijft bestaan. Het idee dat ik ervoor heb ook.

Ach; op een dag zal het zover zijn. Dan neem ik de tijd ervoor. Misschien over 1,5 jaar. Als de studie klaar is en ik een jaar lang mijzelf geen verplichtingen op ga leggen (behalve het ‘moeten’ werken, er moet toch geld binnenkomen). Of ik zal heel hard kunnen gaan sparen, om dan een jaar lang van spaargeld te leven, maar dat lijkt mij een utopie.

In ieder geval. Ik ben er weer. Voor nu. Voor even. Geen idee wanneer weer. Volgende week? De week erna? Over een maand of weer over twee maanden? Ik heb geen idee. We zien wel.

Analfabetisme en laaggeletterdheid

Letters vormen woorden. Woorden vormen zinnen. Zinnen vormen een verhaal. Nietszeggende letters. Nietszeggende woorden. Nietszeggende zinnen. Nietszeggende verhalen. Als je niet lezen kan, zeggen die woorden op papier helemaal niets.

Een analfabeet is iemand die dat niet kan. Niet kan lezen, spellen of schrijven, of in een onvoldoende mate. Stel je dat eens voor. Nee, dat is haast niet voor te stellen. In deze tijden niet of slecht kunnen lezen en schrijven. Hoe lastig is dat? Het zou voor mij, als graag lezer en ook graag schrijver een ramp zijn. Hoewel, als je niet beter weet dan weet je niet beter, en is er vast een andere manier waarop je jezelf kan uiten of waar je creativiteit in kwijt kan.

In Nederland wordt onderscheid gemaakt tussen analfabeten en laaggeletterden. (Bron: Wikipedia) Laaggeletterden kunnen wel lezen en schrijven, maar in zo’n mate dat het niet genoeg is om te kunnen functioneren in de samenleving. En het gebeurd, het komt voor. Daar hoeft men geen allochtoon voor te zijn.

Laatst trof ik iemand die dat dus maar matig kon. Deze oer-Hollandse man, van begin 40, kon niet echt schrijven en amper lezen. Ik had een handtekening van hem nodig. Een soort kinderlijke krabbel volgde. Of ik wel even de tekst wilde oplezen waarvoor hij dan tekende, want lezen kon hij niet. Dan sta je toch even raar te kijken. Want hoe vaak kom je iemand tegen die dat niet kan? Zeer weinig toch zeker. Dyslecten, die ‘zie’ je nog wel eens. Die kunnen wel lezen en schrijven, maar missen een bepaald inzicht en kunnen het niet (geheel) interpreteren. Voor deze mensen kost het leren ervan ook erg veel moeite. Terwijl bij analfabeten het nog wel aangeleerd kan worden, zoals onze Wikipedia dat beschrijft.

Nieuwsgierig geworden naar het fenomeen analfabetisme en laaggeletterdheid, ging ik op zoek naar cijfers. Op de website van Stichting Lezen en Schrijven, dat gestart is op initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden in 2004, staat te lezen dat het geschatte aantal analfabeten in Nederland 250.000 is. 250.000 mensen die niet kunnen lezen en schrijven, dat is best veel. Laaggeleterdheid komt nog vaker voor. Van de mensen in Nederland van 16 jaar en ouder is anderhalf miljoen laaggeletterd, waarvan tweederde van Nederlandse afkomst is en eenderde van buitenlandse afkomst. Dat is veel. Veel meer dan je in je dagelijkse bezigheden zou vermoeden. Hoe redden deze mensen het in de nieuwe samenleving vol met geschreven woord? Vol met internet. Vol met social media. Ze vallen al snel buiten de boot.

Ik citeer even van de site (www.lezenenschrijven.nl):

In het dagelijkse leven hebben deze mensen bijvoorbeeld moeite met:

• invullen van formulieren zoals bijvoorbeeld voor zorgtoeslag, kinderopvang of huurtoeslag;
• lezen van straatnaamborden;
• voorlezen van (klein)kinderen;
• schrijven van een (verjaardags)kaart;
• geld opnemen bij een pinautomaat;
• opzoeken van vertrektijden van de trein ;
• schrijven van een klachtenbrief;
• lezen van recepten uit een kookboek;
• lezen en begrijpen van gezondheidstips, patiëntenfolders en bijsluiters van medicijnen.

Het gaat hier over de laaggeletterden. Hoe lastig is dat? Dat is haast niet voor te stellen voor ons als lezers en schrijvers. Het feit dat u dit leest betekent dat u lezen kunt. Deze mensen kunnen dat niet. Dat ze dan geen artikel of blog kunnen lezen, maakt dan niet zoveel uit. Maar vul je belastingaangifte maar eens in. Verstuur een kaartje. Ga geld pinnen, of die straat opzoeken waar je wezen moet.

Op de site van deze Stichting staan interessante teksten te lezen. Zoals dat er best een grote groep schoolkinderen is, die niet of onvoldoende scoren op het gebied van lezen en schrijven. Dat laaggeletterdheid een hoop geld kost voor de maatschappij. Maar ook dat kinderen aangeven minder vaak te willen lezen: slechts 58% leest thuis voor het plezier.

Onze samenleving is ingericht op het feit dat wij allen aannemen en veronderstellen dat mensen het wel kunnen lezen, of iets op kunnen zoeken. Zo vanzelfsprekend is dat echter dus niet. En soms is het goed om daar even bewust van te zijn, en daarbij stil te staan. Want waar blijven deze mensen? Precies, in de laagste regionen van de maatschappij.

©JaneOnira

Schrijven is soms zo vervelend

Soms is schrijven best vervelend. Huh? Wat? Zult u nu denken. En dat begrijp ik ook wel weer. Laat ik het dan ook anders formuleren; ik ervaar schrijven soms als best vervelend. Waarom? Laat ik dat proberen uit te leggen.

Kijk, als ik ergens mee zit, dan kan ik het niet goed uiten. Ik moet het dan van me afschrijven. Hoewel ik heel veel niet op het internet zet, schrijf ik nog meer. Dat is soms best lastig. Want stiekem wil je ook dat op het internet gooien. Maar dat is dan te persoonlijk, komt te dichtbij, en wil je niet aan de wijde wereld openleggen. Hoewel ik redelijk anoniem schrijf, ben ik mij er bewust van dat je altijd gevonden kan worden. En dat is natuurlijk niet altijd even wenselijk.

Goed, dat is nog niet zo erg. Het lastige aan dat ik het van me af wil schrijven is dat het praten moeilijker gaat. Ergens met iemand over praten? Nou liever niet. Ja over koetjes en kalfjes, graag, hartstikke leuk. Maar over gevoel? Nou, tot op een zekere hoogte. Mondeling kan ik mij niet zo uiten als op papier. Toch schrijf ik niet altijd. Omdat de juiste woorden soms niet te vinden zijn. En dat is wat schrijven soms ook best vervelend maakt.

Net als spelling en grammatica. Iets wat ik nooit goed heb geleerd op school. Nou kunt u denken dat ik beter mijn best had moeten doen, maar dat is het probleem niet. Echt waar. De mensen met wie ik nog contact heb van de basisschool, hebben dezelfde moeite als ik met de taal. D’s, t’s, zinsopbouw. We doen maar wat. Oké, laat ik voor mezelf spreken; ik doe altijd maar wat. Op gevoel, op wat ik fijn vind, hoe het eruit komt rollen, of het ‘leukste’ staat. Dat maakt schrijven voor mij ook vervelend; ik weet dat ik het grammaticaal niet goed doe. Al zijn er best heel wat momenten dat het mij niets kan schelen, en ik gewoon stug doorga met wat ik doe of denk, toch zit het mij wel soms dwars. En ja, die thuiscursus spelling en grammatica heb ik allang gedaan, maar daarvan toch te weinig opgestoken? Of ben ik gewoon te lui om er daadwerkelijk goed op te letten?

Schrijven kan nog vervelende dingen hebben; je sociale leven. Ben je net iets aan het schrijven, gaat die telefoon! Het haalt je uit de concentratie. Op mijn goede (of juist slechte, net aan welke kant u staat) dagen laat ik die telefoon voor wat het is en schrijf ik gewoon door. En vergeet vervolgens de persoon terug te bellen. Of te reageren. Ja sorry hoor. Ik heb ook een leven denk ik dan. Een schrijversleven. Een anoniem schrijversleven, voor zover je anoniem kan zijn dan, maar goed. Net als je dat je even geen tijd voor de buitenwereld wilt gaan maken, omdat dit ook gedaan ‘moet’ worden. Tja.

Nog iets vervelends? Jezelf ‘verplicht voelen’ regelmatig iets op papier te zetten. Of het in ieder geval te delen. Dat slaat natuurlijk helemaal nergens op, want schrijven doe je zelf en uiteindelijk voor jezelf, en waarom zou je jezelf aan iets verplicht zijn? Maar dat ben ik, zo zit ik dan weer in elkaar, ik wil dan ‘regelmatig’ toch wel iets plaatsen. En ja, dan ‘moet’ ik toch schrijven.

Nou, nou, nou.

Wat ontzettend vervelend dat schrijven toch? ;-)

©JaneOnira